تجزیه و ترکیب آیه‌ی نهم سوره‌ی یوسف
تجزیه و ترکیب آیه‌ی نهم سوره‌ی یوسف:
اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا مِن بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِينَ
[یکی ﮔﻔﺖ:] ﻳﻮﺳﻒ ﺭﺍ ﺑﻜﺸﻴﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺟّﻪ ﻭ ﻣﺤﺒّﺖ ﭘﺪﺭﺗﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ [ﺑﺎ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻋﺬﺭﺧﻮاهی ﺍﺯ ﭘﺪﺭ] ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺷﺪ.
«اقتلوا»: فعل امر ، مبنی بر حذف نون
«واو»: فاعل
«یوسُفَ»: مفعول به
«أوِ»: حرف عطف و به دلیل التقاء ساکنین مکسور شده.
«اطرَحُوا»: مانند «اقتلوا»
«ه»: ضمیر متصل منصوبی، مفعول به
«أرضاً»: منصوب به نزع خافض، در اصل «فِی أرضٍ» است.
«یَخلُ»: مضارع مجزوم در جواب طلب، که اصلش «إن تَقتُلُوا…و تَطرَحوا…یخلُ» است.
«لکم»: جار و مجرور متعلق به «یخلُ»
«وَجهُ»: فاعل «یخلُ»
«أبي»: مضاف الیه و علامت جرش به«یاء» (چون از اسماء ستّه است.)
«کم» ضمیر متصل مجروری، مضاف الیه
«واو»: عاطفه
«تَکُونُوا»: مضارع مجزوم؛ به خاطر اینکه عطف شده است به «یخلُ» و «واو» اسمش، محلّاً مرفوع
«مِن بعدِه»:جار و مجرور متعلّق به «صالحین» و ضمیر «هاء»: مضاف الیه
«قوماً»: خبرِ کان
«صالحین»: نعت برای «قوماً» و علامت نصبش به «یاء»
اعراب جملات
«اقتلوا…»: محلی از اعراب ندارد. (مستأنفه)
«اطرحوا… »: محلی از اعراب ندارد، عطف به جمله‌ی «اقتلوا»
«یخل…»: محلی از اعراب ندارد زیرا جواب شرط مقدر غیر مقترن به «فاء»
«تکونوا……صالحین»: محلی از اعراب ندارد؛ به خاطر عطفش به جمله «یخل…»
منبع: الجدول فی اعراب القران و صرفه و بیانه، ج۶، جزء١٢، ص۳۸۶
فرم در حال بارگذاری ...