تجزیه و ترکیب آیهی دهم سورهی یوسف
تجزیه و ترکیب آیهی دهم سورهی یوسف:
قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ.
یکی ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﻔﺖ: ﻳﻮﺳﻒ ﺭﺍ ﻧﻜﺸﻴﺪ. ﺍﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﻛﺎﺭی ﺑﺮ ﺿﺪ ﺍﻭ ﺍﻧﺠﺎم ﺩﻫﻴﺪ، ﻭی ﺭﺍ ﺩﺭ مخفیﮔﺎﻩ ﺁﻥ ﭼﺎﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮخی ﺭﻫﮕﺬﺭﺍﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪ [ﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﺒﺮﻧﺪ.]
«قال»: فعل ماضی، مبنی بر فتح
«قائل»: فاعل
«منهم»: جار و مجرور متعلّق محذوف؛ به خاطر اینکه نعت برای «قائل» هست.
«لا»: ناهیة و جازمة
«تَقتُلُوا»: مضارع مجزوم و علامت جزم آن به حذف نون. «واو» فاعل و محلّاً مرفوع
«یوسُفَ»: مفعول به
«واو»: عاطفه
«ألقُوه»: فعل امر باب افعال و مبنی بر حذف نون.
«واو» فاعل و محلّاً مرفوع و «ه» مفعول به، محلا منصوب
«فِی غَیابَةِ»: جار و مجرور متعلّق به «ألقوا»
«الجُبِّ»: مضاف إلیه
«یَلتَقِطْه»: مضارع مجزوم در جواب طلب، که اصل آن«إن تُلقُوه….یَلتَقِطه….» و «ه» مفعول به، محلّاً منصوب
«بعضُ»: فاعل و مضاف
«السَّیّارة» مضاف الیه، اسم جمع (کاروان)
«إن»: حرف شرط
«کنتم»: فعل ناقص، محلا مجزوم (به خاطر فعل شرط) «تُم» اسم کُنتُم و محلّاً مرفوع
«فاعلینَ»: خبر«کنتم» و علامت نصبش به «یاء»
إعراب جملات
«قال قائل…»: محلی از اعراب ندارد. (مستأنفه)
«لاتقتلوا…»: محلّاً منصوب، مفعول به«قال»
«ألقُوه…»: محلّاً منصوب، عطف بر جملهی «لاتقتلوا»
«یَلتَقِطْه…»: محلّی از إعراب ندارد، جواب شرط مقدّر
«إن كنتم…»: محلّی از إعراب ندارد. «مستأنفه»، جواب شرطش محذوف است. (اِن كنتم فاعلین فَافعَلُوا هذا القدر مِنَ التفریقِ.)
(تفریق: ترساندن)
منبع: الجدول فی إعراب القران و صرفه و بیانه، ج۶، جزء١٢، ص۳۸۷ و ۳۸۸
فرم در حال بارگذاری ...