تجزیه ترکیب حدیث بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق علیه السلام :
رُبَّمَا تَرَکَ بَعْضُ شِیعَتِنَا فِی افْتِتَاحِ أَمْرِهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ- فَیَمْتَحِنُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَکْرُوهٍ لِیُنَبِّهَهُ عَلَى شُکْرِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ الثَّنَاءِ عَلَیْهِ وَ یَمْحَقَ عَنْهُ وَصْمَةَ تَقْصِیرِهِ عِنْدَ تَرْکِهِ قَوْلَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم
بحارالانوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 232 ، ح 14
رُبَّما: رُبّ: حرف جر ، ما:کافه زائده (اضافه شدن مای کافه، ربّ را از عمل اسقاط می کند و می توان آن را بر سر فعل وارد کرد- حروف جر تنها بر سر اسم وارد می شوند-).
تَرَکَ: فعل…. بَعضُ: فاعل تَرکَ
شیعَتِنا: مضاف الیه و مجرور + نا: مضاف الیه محلا مجرورفِى افْتِتاحِ: جار و مجرور متعلق به تَرکَ
أَمرِهِ: مضاف الیه و مجرور + ه: مضاف الیه محلا مجرور
(فی افتتاح امره) : مفعول فیه و محلا منصوب
بِسمِ: جار و مجرور (بِ+ اسمِ)
اللّهِ:مضاف الیه و مجرور
الرَّحمنِ:نعت برای الله به تبعیت مجرور
الرَّحیمِ:نعت برای الله به تبعیت مجرور
(بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ) : مفعول به تَرکَ محلا منصوب
فَـ:حرف عطف
یَمْـتَحِنَ :فعل (باب افعال)
هُ: مفعول به و محلا منصوب
اللّه ُ: فاعل یمتحنُ
عزّ و جلّ: جمله معترضه برای الله- محلی از اعراب ندارد
بِمَکْروهٍ:جار و مجرور متعلق به یَمْـتَحِنَ
لِ: از حروف ناصبه
یُـنَـبِّهَ: فعل مضارع منصوب و فاعل مستتر هو
هُ: مفعول به و محلا منصوب
عَلى شُکرِ:جار و مجرور متعلق به یُـنَـبِّهَ
اللّه ِ :مضاف الیه و مجرور
تَبَارَکَ وَ تَعَالَى: جمله معترضه برای الله- محلی از اعراب ندارد
وَ :حرف عطف
الثَّناءِ: معطوف به شکرِ و مجرور
عَلَیهِ: جار و مجرور متعلق به الثَّناءِ (مصدر)
و:حرف عطف
یَمحَقُ:فعل و فاعل مستتر هو
عنه:جار و مجرور متعلق به یَمحَقُ
وَصْمَةَ: مفعول به یمحق و منصوب (مصدر وَصَمَ)
تَقصیرِهِ: مضاف الیه و مجرور+ مضاف الیه محلاً مجرور
عِندَ: از اسماء دائم الاضافه
تَرکِ:مضاف الیه مجرور
هِ:فاعل ترک (مصدر) محلا مرفوع
قَولَ :مفعول به ترک (مصدر) و منصوب
(بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم) : مضاف الیه و محلا مجرور
چه بسا که یکى از شیعیان ما در آغاز کارى، بسم الله الرحمن الرحیم را ترک کند پس خداوند بلند مرتبه، او را به مکروهی امتحان کند تا به شکر و ثناى الهى متوجّه گردد و رسوایی کوتاهیش را در گفتن بسم الله الرحمن الرحیم، محو کند.
فرم در حال بارگذاری ...