تعریف

حرف نفی است و بر سر جمله اسمیه داخل می شود.مبتدا را به عنوان اسم خود نصب و خبر را به عنوان خبر خود رفع می دهد.مانند:
لا فقرَ اشدُّ من الجهل

نکته.. لای نفی جنس با عنوان لا(تبرئة)نیز استعمال می شود.

۱-اسم و خبرش نکره باشند
۲-اسم آن از خبرش موخر نگردد
۳-عدم دخول حرف جر بر سر لا

حالات اسم لا

۱-مفرد.مانند:لا علمَ لنا الا ما علمتنا
●(در این صورت اسم مبنی بر نصب می گردد).
۲-مضاف.مانند:لا صاحب بر خاسر
۳-شبه مضاف.مانند:لا خیراً من العقل موجود

تفاوت لا نفی جنس با لا شبیه به لیس

لا نفی جنس صریحا جنس را نفی می کند.ولکن لا شبیه به لیس گاه جنس و گاه واحد را نفی می کند،بنابراین در لای نفس جنس نمی توانیم بگوئیم:(لا رجل فی الدار بل رجلان)،زیرا این نوع از لا وجود هر مردی را در خانه نفی می کند چه برسد به وجود دو مرد در خانه و اما در لا شبیه به لیس می توانیم بگوئیم:(لا رجل فی الدار بل رجلان)زیرا لا وجود یک مرد را نفی می کند ولکن وجود دو مرد در خانه را نفی نمی کند.

منبع
بدائة النحو