یَا مَلْجَأَ کُلِّ مَطْرُودٍ

شروع نماز، تکبیرة الاحرام
“نماز” با گفتن ” الله اکبر” آغاز می شود، گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز به معنای جدایی از غیر خدا و پیوستن به اوست.

اعلام بزرگی پروردگار و دوری جستن از تمام قدرتهای دروغین است.

با این تکبیر به حریم نماز وارد می شویم و برخی کارها بر ما حرام می شود.

 هنگامی که نماز را شروع می کنیم باید متوجه باشیم که چه نمازی را می خوانیم؛ مثلا نماز ظهر است یا عصر و آن را تنها برای اطاعت فرمان خداوند بجا آوریم که این همان “نیت” است و از اجزای اصلی نماز به شمار می آید.

هنگام گفتن “الله اکبر” مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببریم.

قرائت
 پس از گفتن “الله اکبر” سوره حمد را می خوانیم:
بسم الله الرحمن الرحیم
الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

الرَّحْمـنِ الرَّحِیمِ

مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ

إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ

اهدِنَــــا الصِّرَاطَالمُستَقِیمَ

صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ

وَلاَ الضَّالِّین  

ادامه »

لازم است حرمت تربت امام حسين عليه السلام حفظ شود و حرام است هر نوع بى‌احترامى به آن مثل نجس كردن. «١» مرحوم صاحب جواهر مى‌فرمايد تعظيم و احترام تربت امام حسين مستند به روايات متواتر است. «٢» فقيه و محدث كبير شيخ يوسف بحرانى مى‌فرمايد: بدون شك احترام كردن تربت كربلا واجب و توهين و بى‌احترامى به آن حرام است. «٣»

مستحب است سجده بر تربت امام حسين عليه السلام ؛ براى سجده بهتر از هر چيز تربت امام حسين عليه السلام است و سبب افزايش ثواب نماز مى‌شود. «٤»

مستحب است كام‌طفل باتربت امام‌حسين عليه السلام بازشود. «٥»

مستحب است مخلوط كردن مقدارى تربت با حنوط ميت هنگام دفن. «۶»

مستحب است هنگام دفن ميت مقدارى تربت همراه او گذاشته شود. «۷»

خوردن هر نوع خاك حرام است به جز تربت امام حسين عليه السلام كه خوردن اندكى از آن به نيت استشفاء جايز است. «۸»

(١) . عروة الوثقى، ج ١، ص ٩٠، م ٢٥.
(٢) . جواهر، ج ٦، ص ٩٩.
(٣) . حدائق، ج ٢، ص ٤٤.
(٤) . توضيح المسائل مراجع، م ١٠٨٣.
(٥) . تحرير الوسيله، ج ٢، ص ٣١٠، م ٢..
(۶) . عروة الوثقى، ج ١، ص ٤.
(۷) . همان، ص ٤١٥، ب حنوط، م ٩.
(۸) . تحرير الوسيله، ج ٢، ص ١٦٤، م ٩

آیا پس لرزه بعد از زلزله که با مکث کوتاهی به وجود آمده اند، شامل دو نماز آیات می شود؟

پاسخ:
ملاک مراجع عظام نسبت به وجوب نماز آیات برای پس لرزه، متفاوت است، برخی ملاک برای وجوب نماز آیات برای پس لرزه، را حس شدن پس لرزه برای اکثر مردم می دانند یعنی به محض وقوع پس لرزه محسوس، نماز واجب می شود.
برخی دیگر ملاک وجوب نماز آیات برای پس لرزه را این می دانند که پس لرزه خود یک زلزله مستقل محسوب شود و آیه الله خامنه ای نیز هر پس لرزه ای چه شدید و چه خفیف را اگر زلزله مستقلی محسوب شود، موجب وجوب نماز آیات جداگانه می داند. منظور از این مستقل بودن این است که پس لرزه با یک فاصله زمانی از زلزله اتفاق بیفتد، اما اگر متصل به زلزله اتفاق افتد، نماز آیات واجب نیست.[1]

نظر مراجع نسبت به وجوب نماز آیات برای پس لرزه:

ادامه »

 سوال.. شبکه خبر می گوید زلزله امشب احساس شده است، ولی ما که چیزی حس نکردیم،باید نماز آیات بخونیم؟

پاسخ:

سلام علیکم
در مورد افرادی که متوجه زلزله نشده اند، نظر مراجع متفاوت است.
برخی مراجع ملاک وجوب نماز آیات را وقوع زلزله می دانند چه احساس بشود و چه احساس نشود.
اما برخی مراجع از جمله آیه الله خامنه ای فتوا داده اند که اگر هنگام وقوع ،زلزله را احساس نکنید و یا در زمان متصل به آن، خبر آمدن زلزله را متوجه نشوید ، نماز آیات بر شما واجب نیست.

نظر مراجع نسبت به وجوب نماز آیات هنگامی که متوجه نشوید:

آیه الله مکارم شیرازی: احتیاط واجب دارند که اگر قابل درک بوده اما شما متوجه نشدید،،باید بخونید.

آیات عظام زنجانی،صافی،بهجت : نماز آیات واجب است. 

آیات عظام: حضرت امام،مقام معظم رهبری، سیستانی:  نماز آیات واجب نیست

آیات عظام: نوری،وحید،فاضل:به احتیاط واجب بخواند

منبع:
استفتا از سایت مراجع عظام.

اگر فردی در شب عید فطر مهمان باشد، زکات فطره اش به عهده صاحب خانه است؟

پاسخ:
سلام علیکم
از نظر مراجع عظام ، اگر فردی در شب عید فطر نان‌خور صاحب‌خانه باشد، فطریه‌اش بر عهده صاحب‌خانه است.
اما درمورد اینکه نان‌خور به چه کسی گفته می‌شود بین مراجع عظام اختلاف نظر است.
اکثریت مراجع عظام و همچنین رهبری می گویند شخص میهمان اگر یک شب عید فطر در خانه صاحبخانه باشد، نانخور صاحبخانه محسوب نمی‌شود،
اما برخی از مراجع، میهمانی که یک شب عید فطر در خانه صاحبخانه باشد، را   هم نانخور محسوب می کنند و می گویند اگر قبل از غروب، وارد منزل صاحبخانه شده باشد، زکات فطره اش را بر عهده صاحب‌خانه است.

نظر مراجع عظام در مورد زکات فطره میهمان:

ادامه »

آیا به معتادی که زندگی خود را به سختی می گذراند و فقیر است، می توان زکات فطره داد؟

پاسخ:
از نظر همه مراجع عظام، می توانید زکات فطره را به معتاد فقیر هم بدهید و فقط آیه الله بهجت می گویند: پرداخت فطریه به معتادی که مقداری از فطریه را صرف اعتیادش کند، خلاف احتیاط است.

نظر مراجع عظام در مورد فقیری که نمی توان به او فطریه داد:

ادامه »

آیا سید حتما باید زکات فطره خود را به سید بدهد؟ آیا غیر سید هم می تواند به سید فقیر فطریه خود را بدهد؟

مرجع:سیستانی

پاسخ:
از نظر همه مراجع عظام، سادات می توانند فطریه خود را به هر فرد فقیری بدهند و فرقی ندارد فقیر سید یا غیر سید باشد.
اما غیر سید نمی تواند به سید فقیر زکات فطره اش را بدهد و از نظر آیه الله سیستانی اگر سید فقیر خمس و سایر وجوهات برایش کافی نباشد و ناچار به گرفتن فطریه باشد، بنابر احتیاط واجب فقط به مقداری که برای مخارج روزانه نیاز دارد، می توان به او زکات فطره داد.

نظر مراجع عظام نسبت به دادن فطریه غیر سید به سید:

آیات عظام: امام خمینی، رهبر، سیستانی، وحید، صافی، نوری، مکارم شیرازی، بهجت، فاضل: غیر سید به سید نمی تواند فطریه دهد، ولی اگر سید فقیر خمس و سایر وجوهات برای مخارج او کافی نباشد و ناچار به گرفتن زکات فطره باشد، بنابر احتیاط واجب اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانه اش نیاز دارد، می توان به او زکات فطره داد.

آیه الله زنجانی: غیر سید به سید نمی تواند فطریه دهد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات برای مخارج او کافی نباشد و ناچار به گرفتن زکات باشد، می توان به او زکات فطره داد.

?منبع:
توضیح المسائل ۱۶ مرجع، ج ۲، مساله ۱۹۵۵

 آیا پرداخت زکات فطره بر فقیر واجب است؟

شخصی پنج سال است، که ازدواج کرده وشوهرش بیکار است و بدهی دارند و اوضاع زندگیشان خوب نیست، آیا زکات فطره بر آن ها واجب است؟

پاسخ:
از نظر همه مراجع عظام شخص اگر فقیر باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.
البته اگر به اندازه پرداخت زکات فطره یک نفر، گندم یا برنج و یا پول دارد، بهتر است که آن را بین افرادی که تحت سرپرستی او هستند، دستگردان ( دست به دست) کند و در نهایت همان را بپردازد تا از اجر و ثواب این کار بهره مند شود.[1]

توضیحات بیشتر:
شخصی که در شب عید فطر باید زکات فطره خود و نان خورهایش را بدهد، دارای شرایطی است، که عبارتند از:
۱. شخص بالغ باشد.
۲. شخص عاقل باشد.
۳.شخص بیهوش نباشد.
۴. شخص فقیر نباشد.
۵.شخص برده نباشد.

و اگر شخص یکی از این شرایط را در غروب شب عید فطر نداشته باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.[2]

منابع:

۱. توضیح المسائل ۱۶مرجع، ج ۲، م ۲۰۰۲.
۲. توضیح المسائل ۱۰مرجع، م ۱۹۹۱.

سوال: آیا زن حائض می تواند سُوَر عزائم و آیات سجده دار را تلاوت کند؟

پاسخ:

الف) قرائت آیه ای که سجده واجب دارد، بر زن حائض حرام است.

ب) اما نسبت به قرائت بقیه آیات این سور، نظر مراجع عبارت است از:

ادامه »

كفاره افطار عمد روزه ماه رمضان

آیت الله خامنه ای: کفاره افطار عمدی روزه عبارت است از:
شصت روز روزه
یا اطعام شصت فقیر
یا دادن شصت مدّ طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مُدّ است
و چنانچه قدرت بر روزه دو ماه و یا اطعام شصت مسکین برای هر روز نداشته باشد، باید به هر تعداد فقیر که قادر است، غذا  بدهد و احتیاط آن است که استغفار نیز بکند و اگر به هیچ وجه قادر بر دادن غذا به فقرا نیست فقط کافی است که استغفار کند، یعنی با دل و زبان بگوید «اَستَغفِرُالله» (از خداوند بخشایش میطلبم).

کسی که به‌خاطر عدم توانایی بر روزه و غذا دادن به فقیر، وظیفه‌اش استغفار است، اگر بعدها تمکّن پیدا کرد که روزه بگیرد یا به فقرا غذا دهد، انجام کفّاره لازم نیست گرچه احتیاط مستحب آن است که انجام داده شود.
(اجوبة الاستفتائات، س۸۱۱ و۸۱۲ و۸۱۴)

ایت الله مکارم :( مسأله 1402ـ) هرگاه هيچ يک از اين این دو کار یعنی 60 روز روزه یا 60 نفر اطعام ممکن نشود هر چند «مُد» که مى تواند به فقرا اطعام کند و اگر نتواند بايد 18 روز روزه بگيرد و اگر نتواند هر چند روز که مى تواند به جا آورد و اگر نتواند استغفار کند و همين اندازه که در قلب بگويد: «استغفراللّه» کافى است و واجب نيست بعداً که قدرت پيدا کرد کفّاره رابدهد.

آیت الله سیستانی: مسأله ۱۶۳۰ ـ در کفاره افطار روزه ماه رمضان، باید یک بنده آزاد کند، یا دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هرکدام یک مُد که تقریباً «۷۵۰» گرم است، طعام ـ یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها ـ بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، باید به قدر امکان تصدّق دهد، و اگر ممکن نیست، استغفار نماید. و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.

آیت الله وحید: مسأله ۱۶۶۸ ـ كفّاره افطار روزه ماه رمضان اين است كه يك بنده آزاد كند ، يا دو ماه روزه بگيرد ، يا شصت فقير را سير كند ، يا به هر كدام يك مُد ـ كه تقريباً ده سير است ـ طعام ، يعنى گندم يا آرد يا نان يا خرما و مانند اينها بدهد ، و چنانچه اينها برايش ممكن نباشد بنابر احتياط واجب بين تصدّق به هر اندازه كه مى تواند و استغفار جمع نمايد ، و اگر امكان تصدّق نبود استغفار كند ، اگر چه يك مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ» و احتياط واجب آن است كه هر وقت بتواند كفّاره را بدهد.
آیت الله شبیری: مسأله 1669- كسى كه كفاره روزه ماه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند، يا به دستورى كه در مسائل بعد گفته مى‌شود دو ماه روزه بگيرد، يا شصت فقير را اطعام كند يا به هر كدام يك مد طعام بدهد.

و اگر مقدار شصت مد برايش ممكن نباشد، هر چند مد كه مى‌تواند، به فقرا طعام بدهد و اگر يك مد هم نتواند طعام دهد استغفار مى‌كند و احتياط مستحب آن است كه هر مقدار كه مى‌تواند به فقير طعام دهد، و احتياط واجب آن است كه هر وقت بتواند، كفاره بدهد و اگر مقدارى داده، آن را تكميل كند.

وجوب نماز آیات در حال حیض

سؤال: اگر در حال حیض خورشید گرفتی یا ماه گرفتگی اتفاق بیفته تکلیف زن چیست؟

پاسخ: 

امام خامنه ای: زن حائض در حال حيض وظيفه اى نسبت به نماز ندارد. [1]

آیت الله مکارم: اگر در حال عادت ماهانه يا نفاس، آفتاب يا ماه بگيرد و تا آخر مدّتى كه خورشيد يا ماه باز مى شود از خون حيض و نفاس پاك نشده باشد، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد.  [2]

آیت الله شبیری زنجانی: اگر هنگام كسوف يا خسوف خبردار شده یا  كسوف يا خسوف كلى بود، باید بعدا  قضا کند. [3]

آیت الله وحید: اگر در حال حيض يا نفاس زن، خورشيد يا ماه بگيرد، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد، ولى در غير موقّت مانند زلزله و رعد و برق بنابر احتياط واجب بعد از پاك شدن نماز را بدون نيّت ادا و قضا به جا آورد. [4]

آیت الله فاضل: بنابر احتياط واجب بعد از پاك شدن نماز آیات را قضا کند. [5]

پی نوشت: 

[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: TD2bGO4kDUs.

[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9506290009.

[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 33824.

[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید؛ شماره سوال: 23661.

[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502005.

طریقه خواندن نماز آیات طبق نظر آیت الله مکارم

طریقه خواندن نماز آیات طبق نظر آیت الله خامنه ای و آیت الله سیستانی

آیت الله خامنه ای: وقت ادای نماز آیات خورشید و ماه گرفتگی از هنگام شروع گرفتگی تا زمان شروع در بازشدن آن است، و احتیاط ترک نشود، که قبل از آن که شروع در بازشدن نماید، به انجام نماز بشتابد، و اگر از آن وقت تأخیر انداخت، باید نماز را با نیت قربة إلی اللّه بخواند، و نمی‌تواند نیّت اداء و یا قضا داشته باشد.
آیت الله سیستانی: مسأله ۱۴۷۴ ـ وقت شروع در نماز آیات برای کسوف و خسوف، موقعی است که خورشید یا ماه شروع به گرفتن میکند، و تا زمانی که به حالت طبیعی برنگشته ادامه دارد (اگرچه بهتر آن است که به‌قدری تأخیر نیندازند که شروع به باز شدن کند)، ولی تمام کردن نماز آیات را می‌توان تا بعد از باز شدن خورشید، یا ماه تأخیر انداخت.
مسأله ۱۴۷۵ ـ اگر خواندن نماز آیات را به ‌قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، نیت ادا مانعی ندارد، ولی بعد از باز شدن تمام آن، نماز قضا می‌شود.
آیت الله مکارم : از زماني که خورشيد يا ماه، شروع به گرفتن کرده، زمان نماز آيات شروع مي شود و تازماني که کاملا باز نشده ادامه دارد، ولي احتياط مستحب آن است قبل از شروع به باز شدن نماز را بخواند

سوال: شروطی که در حین خواستگاری مطرح می شود و مرد می پذیرد مثلا شرط ادامه تحصیل یا کار آیا جز شروط ضمن عقد می باشد؟ طوری که اگر زوج این شروط را در زمان خواستگاری نمی پذیرفت زوجه رضایت به عقد و ازدواج نداشت.

پاسخ:

مقام معظم رهبری: به هر حال اگر شروط مذکور در ضمن عقد ذکر شود و یا عقد مبتنی بر آن واقع شود وفای به آن لازم است. [1]

آیت الله مکارم: می توانند چنین شرطی بنمایند و اگر در ضمن عقد چنین شرطی کردند، اگر مخالفت شد طرف مقابل می تواند عقد را فسخ نماید. [2]

آیت الله شبیری: اگر عقد مبنی بر توافقات قبلی منعقد شده باید به آن عمل کند در غیر اینصورت هم اگر مرد به زن قبل از ازدواج تعهدی داده بنابر احتیاط لازم است به تعهدش عمل نماید. [3]

حدیث: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): هر كس به خدا و روز قيامت ايمان دارد، هرگاه وعده مى دهد بايد وفا كند. [4]

نکته: احترام به پیمان و لزوم عمل به آن ریشه فطری دارد. هر انسانی لزوم عمل به پیمان را در نخستین مدرسه تربیت، یعنی فطرت و سرشت انسانی می آموزد و از آن الهام می گیرد. کودکان در آغاز زندگی، با سرشت پاک خود، عمل به پیمان را لازم می دانند. پیمان شکنی را نکوهش می کنند و از پیمان های توخالی برخی پدران و مادران ناراحت می شوند. در عین حال، کودکان با این احساس، رشد می کنند.

پی نوشت:

[1]. استفتاء از پایگاه اینترنتی مقام معظم رهبری، کد استفتاء: 504645.

[2]. استفتاء از پایگاه اینترنتی آیت الله مکارم، شماره استفتاء: 9310200005.

[3]. استفتاء از پایگاه اینترنتی آیت الله شبیری، شماره استفتاء: 11085.

[4]. كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص364، ح2.

سوال: آیا عدول از نماز قضا به نماز قضا دیگر (مثلا از قضای عصر به قضای مغرب) اشکال دارد؟

 پاسخ:

 مقام معظم رهبری: موارد مختلف است؛ در فرض سؤال عدول جایز نیست. [1]
 آیت الله مکارم: عدول از نماز قضای آن روز به قضای نماز دیگری در همان روز اشکالی ندارد اما اگر برای روز دیگر باشد نمی تواند عدول نماید. [2]
 آیت الله شبیری: جایز نیست. [3]

حدیث: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): هیچ بنده ای نیست که به اوقات نماز و مواضع خورشید اهتمام ورزد مگر اینکه آسودگی در هنگام مردن و از بین رفتن غم و اندوه ها و نجات از آتش را برایش ضمانت کنم. [4]
 نکته: انسان محتاج و نيازمند به نزديكي و تقرّب است تا كمال خود را بيابد يعني هر انساني براي رسيدن به كمال نيازمند تقرّب الهي است و بدون سبب و وسيله اين تقرّب و تكامل حاصل نمي شود. براي سير معراجي و سفر روحاني نياز به براق است و بهترين براق تقرّب به سوي خداوند متعال، كه تكامل انساني در پرتو آن نهفته است نماز است.

پی نوشت:

[1]. استفتاء از پایگاه اینترنتی مقام معظم رهبری، کد استفتاء: yeSEhMMr0z0.

[2]. استفتاء از پایگاه اینترنتی آیت الله مکارم، شماره استفتاء: 9708270104.

[3]. استفتاء از پایگاه اینترنتی آیت الله شبیری، شماره استفتاء: 59689.

[4]. میزان الحکمه؛ ج ۷؛ ص ۳۱۲۹.

وقت غسل جمعه از اذان صبح است تا :

 آیات عظام خامنه ای ، مکارم ، وحید : تا اذان ظهر و بعد از ظهر به نیت ما فی الذّمه انجام دهد.
آیت الله سیستانی : غروب آفتاب .
 توجه :  اگر در روز جمعه غسل نکنند مستحبّ است از صبح شنبه تا غروب، قضاى آن را به جا آورند و کسى که مى ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند مى تواند روز پنجشنبه غسل را به نیّت مقدّم داشتن انجام دهد.
همه مراجع: مىتواند قضاى غسل جمعه را صبح شنبه تا غروب به جا آورد ولى قضاى آن در روزهاى ديگر وارد نشده است.

 توضیح المسائل مراجع مسئله مسأله 644

گریه کردن در نماز برای گناهی که کردیم یا برای کار های دنیوی چه حکمی داره؟

  پاسخ:

آیت الله خامنه ای: از مبطلات نماز آن است كه براى كار دنيا عملاً با صدا گريه كند ولى اگر براى كار دنيايى بى صدا گريه كند اشكال ندارد ولى اگر از ترس خدا يا براى آخرت گريه كند آهسته باشد يا بلند اشكال ندارد بلكه از بهترين اعمال است.
 آیت الله مکارم شیرازی: گریه کردن با صدا نماز را باطل مى کند هرچند بى اختیارشود، بلکه بنابر احتیاط واجب گریه بى صدا نیز نماز را باطل مى کند اینهادر صورتى است که گریه از ترس خدا و براى آخرت نباشد، و الاّ نه تنها نماز را باطل نمى کند، بلکه از بهترین اعمال و از کارهاى اولیاى خداست.
آیت الله وحید خراسانی: اگر کسی برای کار دنیا عمدا گریه کند بنابراحتیاط واجب باید نماز را تمام کند و دوباره بخواند مگر این که مساله را نداند و در یادگیری مساله کوتاهی نکرده باشد یعنی در ندانستن مساله معذور باشد ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند از بهترین اعمال است.
 آيت الله سيستاني:  از مبطلات نماز بنابر احتیاط واجب برای کار دنیا عمدا با صدا یا بی صدا گریه کند ولی اگر از ترس خدا یا از روی شوق به سوی او یا برای آخرت گریه کند آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است بلکه اگر برای خواستن حاجت دنیوی از خدا روی تذلل در پیشگاه او گریه کند اشکال ندارد و همچنین گریه برای مصائب اهل بیت (ع) 

استفتاء‌از سایت مراجع عظام

اگر در هنگام نماز بچه ای مهر را بردارد تکلیف چیست ؟

پاسخ – شما می توانید از چیزهایی که سجده بر آن صحیح است استفاده کنید . بر زمین ،خاک ، سنگ ،چمن ،بر درخت ، چوب ، کاغذ ، حصیر می توان سجده کرد 
اگر هیچ کدام از اینها در جلوی انسان نبود ، انسان در حال نماز که مهرش برداشته شده است ، می تواند چند قدم برود البته بدون اینکه روی از قبله برگرداند و آن مهر را بردارد یا به سنگ فرش برسد و بر آن سجده کند . 
 اگر این کار امکان ندارد و هنوز وقتی برای نماز خواندن وجود دارد ، نماز را رها کند و مهری پیدا کند و دوباره نمازش را بخواند .
اگر هیچ کدام از اینها نیست و وقتی هم برای نماز خواندن وجود ندارد ،فرموده اند که می تواند روی فرش یا پارچه ای که از پنبه یا کتان است سجده کند.
بعد اگر اینها هم نبود می تواند روی دست یا عقیق سجده کند . در واقع آخرین مرحله روی دست است .

آیا بیدار کردن اعضای خانواده به خصوص بچه ها و همسر برای نماز صبح بر ما واجب است ؟ 

 آیت الله خامنه ای: اگر به نحوی باشد که بیدار نکردن آنان موجب سبک شمردن نماز باشد‌ لازم است.
 آیت الله مکارم شیرازی: واجب نیست مگر اینکه آنها عادت به ترک نماز صبح کنند و آن را سبک بشمارند، در این صورت واجب است به نحو مطلوبی آنها را بیدار کنند.
 آیت الله فاضل لنکرانی: اگر خود آن ها مراقب نماز هستند و بعضی وقت ها بیدار نشوند بیدار کردن آن ها واجب نیست لیکن اگر خودشان مراقب نیستند از باب امر به معروف و نهی از منکر باید آن ها را برای نماز بیدار کنید.
 آیت الله سیستانی: بیدار کردن فرزندان تحت تربیت واجب است
 آیت الله شبیری زنجانی: اگر خواب ماندن شخص باعث می شود به این امر عادت کند یا به جهتی دیگر بیدار کردن او احسان به وی به حساب آید- مانند اینکه خواب ماندن وی بدون عذر باشد - بیدار کردن اشکال ندارد حتی اگر اذیت شود، ولی اگر خواب ماندن به صورت اتفاقی باشد و جهت راجحی نیز برای بیدار کردن نباشد، بیدار نمودن وی اگر مستلزم ایذا شود جایز نیست. نسبت به بیدار کردن کسانی که بالغ نشده اند در صورتی که تربیت وی متوقف بر این کار باشد حتی اگر اذیت شوند بیدار کردن آن ها اشکال ندارد.

استفتاء‌ از سایت مراجع عظام

اگر کسی در نزد ما قرائت نمازش اشتباه باشد لازم است به او بگوییم؟ 

  آیت الله خامنه ای : اگر ناشی از جهل به حکم باشد ارشاد جاهل بنا براحتیاط واجب است در غیر اینصورت لازم نیست و شما وظیفه‌ای ندارید.

 آیت الله وحید : او را راهنمایی کنید.

  آیت الله مکارم : کسانی که احکامی را نمی دانند لازم است آن احکام به آنها گوشزد شود.

 آیت الله فاضل : گفتن آن واجب نيست ولي اگر باروشي که ديگران نفهمد به او تذکر بدهيد کار خوبي است.

  آیت الله سیستانی : اگر از روی جهل به مسأله باشد بله 

استفتاء از سایت مراجع عظام

اگه روی زمین ادرار ریخته شده باشه با اب کر یا شیر تطهیر کنیم اگر اب به همه جا برسه کفایت میکنه ؟ قبلش لازم عین نجاست را برطرف کنیم؟ و اب به همه جا رسید جمع کردنش لازمه ؟ اگر جمع کردنش لازمه آیا غساله اش نجسه؟

2 اگر زمین را با اب قلیل تطهیر کنیم و خروجی هم نداشته باشه یه بار ریختیم و غساله را جمع کردیم غساله نجس است بار دوم اب ریختیم آیا لازمه اب را جمع کنیم ؟ غساله دوم پاکه ؟

3 اگر زمین را با اب قلیل خواستیم تطهیر کنیم و خروجی داشت یه بار اب ریختیم بار دوم باید بايد به تمام جاهاي قبلي که آب رسيده برسه؟ 
 آیت الله خامنه ای : 

1 اگر با آب كر تطهير مى‌شود و هم زمان با شستن، عين نجاست برطرف گردد، مانعى ندارد و باقيمانده محکوم به طهارت است.

2 لازم است هر دو غساله را جمع نماييد و غساله دوم نيز مانند غساله اول نجس مى‌باشد.

3 لازم است آب به تمام جاهاى نجس شده و غساله اول برسد.

آیت الله مکارم شیرازی :

1 پاک است و غساله آن هم پاک است و اگر فاضلاب ندارد غساله را باید جمع کرد.

2 هرگاه زمينى را با آب قليل آب بکشند اگر از شن يا ريگ باشد و غساله يعنى آب باقيمانده در آن فرو رود پاک است، امّا ريگهاى زير آن زمين نجس مى شود. همچنين اگر سراشيبى داشته باشد آب از آن بگذرد پاک مى گردد، امّا اگر غساله روى زمين بماند نجس است، مگر با وسيله اى آن را جمع کنند.

3 بعداز برطرف کردن عین نجاست یکبار آب به همه جا برسد کافی است.
آیت الله وحید خراسانی :

1 ابتدا عین نجاست را برطرف کنید وبعد از آن آب کر یا جاری را در آن محل بریزید به نحوه ای که روی آن جاری شود و غساله آن نجس نیست و جمع کردن آن هم لازم نیست اگر چه بهتر است آب را قطع کنید و یک بار دیگر روی آن آب جاری نمایید 

2 و 3 زمين سنگ فرش و آجر فرش و زمين سختى كه آب در آن فرو نمى رود ، اگر نجس شود با آب قليل پاك مى گردد ، ولى بايد به قدرى آب روى آن بريزند كه جارى شود ، و چنانچه آبى كه روى آن ريخته اند از سوراخى بيرون رود همه زمين پاك مى شود ، و اگر بيرون نرود جايى از زمين نجس كه آبها در آن جمع مى شود نجس مى ماند و براى پاك شدن آن بايد به وسيله چيز پاكى آب جمع شده را بر دارند ، و بهتر آن است كه گودالى بكنند كه آب در آن جمع شود ، بعد آب را بيرون بياورند و گودال را با خاك پاك پُر كنند.
 آیت الله سیستانی: اگر با اب کر تطهیر کردید یک بار کافی است ولازم نیست غساله جمع اوری بشه و اگر با اب قلیل باشد و عین نجاست را اول برطرف کردید کافی است یک دفعه غساله را جمع اوری کنید

استفتاء از سایت مراجع عظام

​آیا سجده بر کاغذ یا دستمال کاغذی صحیح است ؟ 
گاهی برای خواندن نماز مهری از جنس خاک در دسترس نیست یا هنگام خواندن نماز مهر نماز گم می شود یا به جای دوری پرتاب می شود . در این صورت، آیا می توان از «کاغذ» ، «دستمال کاغذی » و یا «اسکناس » در دسترس برای سجده کردن استفاده کرد؟
آیت الله خامنه ای : سجده بر كاغذى كه از چوب و گياهان ـ غير از كتان و پنبه ـ ساخته مى‌شود صحيح است، مشروط به اين كه رنگ يا جرم ديگرى روى آن را نگرفته باشد.
 آیت الله مکارم شیرازی : سجده بر کاغذ مطلقا صحیح است.

سجده بر «کاغذ بی خط » نیز صحیح است . هم چنین سجده بر «کاغذ خط دار» در صورتی که خطهای موجود در آن مانع رسیدن پیشانی بر کاغذ نباشند و یا بین خطها به مقداری که سجده صحیح است فاصله باشد، جایز است.
آیت الله سیستانی : اگر کاغذ نوشتن را از چیزی که سجده بر آن صحیح است مانند – چوب و کاه- ساخته باشند می شود برآن سجده کرد و همچنین اگر از پنبه یا کتان ساخته باشند . ولی اگر از حریر یا ابریشم و مانند این ها ساخته باشند، سجده بر آن صحیح نیست و اما دستمال کاغذی فقط در صورتی می توان بر آن سجده کرد که معلوم باشد از چیزی ساخته شده است که سجده بر آن صحیح است.

توضیح المسائل مراجع مسئله 1082- آموزش احکام ص 123

آیت الله خامنه ای:  لکه خون در تخم‌مرغ پاک است، ولى خوردنش حرام است.
 آیت الله مکارم شیرازی : شير  خون تخم مرغ و خون كمى كه گاهى در شير پيدا مى‌شود، پاك است ولى نمى‌توان آن را خورد؛ بنابراين، اگر خون را جدا كنند باقى‌مانده را مى‌توان استفاده كرد. امّا اگر عمداً به هم بزنند تا مستهلك شود خوردن آن اشكال دارد.
 آیت الله سیستانی : خون موجود در درون تخم مرغ، پاک است و اما خوردن آن حرام می باشد پس می توان خون را جدا کرد و از بقیه تخم مرغ استفاده نمود مگر آن که به اندازه ای کم باشد که در کل، مستهلک شده که در این صورت تمام تخم مرغ پاک و حلال است.

سایت مراجع

​سوال: من عمل بینی انجام داده و نباید سرم را خم کنم، هنگام نماز چگونه باید سجده را به جا بیاورم؟

پاسخ: 

امام خامنه ای: اگر می توانید مهر را روی جای بلندی بگذارید و سجده کنید باید چنین کنید والا باید با ایماء (یعنی با اشاره) سجده کنید. [1]

آیت الله مکارم: كسى كه نمى تواند پيشانى را بر زمين بگذارد بايد به اندازهاى كه مى تواند خم شود و مهر يا چيز ديگرى كه سجده بر آن صحيح است بر محلّ بلندترى قرار دهد كه پيشانى به آن برسد و كف دستها و زانوها و انگشتان را بطور معمول بر زمين بگذارد هرگاه نتواند خم شود بايد با سر اشاره كند و الّا با چشم ها اشاره مى نمايد، يعنى آن را به قصد سجده مى بندد و به نيّت سر برداشتن باز مى كند و در هر صورت احتياط واجب آن است كه مهر را بلند كند و بر پيشانى بگذارد، اگر هيچ يك از اينها را نتواند احتياط واجب اين است كه در قلبش نيّت سجده كند. [2]

آیت الله سیستانی: با اشاره به ركوع و سجود نماز بخوانيد واشاره سجود را قدرى پايينتر قرار دهيد. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: اگر بدون تحمل حرج نتوانید به اندازه صدق رکوع و سجود خم شوید، باید برای رکوع و سجده با سر اشاره کنید  و بهتر این است که مقدار اشاره برای سجده کمی بیشتر از رکوع باشد. [4]

آیت الله فاضل: اگر پایین آوردن سر برای سجده ضرر دارد، به مقداری که می توانید سر را پایین بیاورید چیزی بلند مقابل خود بگذارید و مهر را روی آن بگذارید و سجده کنید. و هر مقدار از هفت موضع (کف دو دست و سرانگشت بزرگ پاها و نوک دو زانو) که ممکن باشد به زمین بگذارید و هر مقداری که ممکن نشود اشکال ندارد ولی کف دو دست را حتما در وقت سجده به زمین بگذارید. [5]

پی نوشت: 

[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: baa852f721433b4825ea1ae74b815f5f].

2.استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9504310124.

[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتا: 516320.

[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 31900.

[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9501396.

سوال: اگر دختری در مرگ مادرش، لباس چاک کرده، موهاش را کنده و صورت و بدنش کبود شود؛ آیا باید کفاره بدهد؟

 پاسخ:

مقام معظم رهبری: گريه بر ميّت جايز بلكه گاهى در وقت شدت غم مستحب است، وليكن نبايد چيزى بگويد كه موجب غضب پروردگار باشد. و همچنين نوحه‏ خوانى براى ميّت، با شعر و غير شعر، در صورتى كه مشتمل بر دروغ و حرام ديگرى نباشد جايز است، بلكه بنابر احتياط (واجب) بايد مشتمل بر نفرين و مرگ هم نباشد. و بنابر احتياط (واجب) به صورت زدن و خراش دادن پوست و چيدن و كندن مو و داد و فريادى كه از حد اعتدال‏ بيشتر است، جايز نيست. و پيراهن چاك كردن در فوت غير پدر و برادر جايز نيست، بلكه در بعضى از مواردى كه ذكر شد كفّاره واجب مى‏‌شود؛ پس در مورد زنى كه مويش را در مصيبت بچيند كفّاره‏ اش، كفّاره ماه رمضان است، و اگر مويش را بكند، كفّاره‏ اش كفّاره قسم است، و همچنين اگر زنى صورتش را به طورى خراش دهد كه خون بيايد، بايد كفّاره قسم بدهد بلكه بنابر احتياط (واجب) در هر حال (اگرچه خون نيايد) بايد كفّاره قسم بدهد. و اگر مردى در فوت همسر و يا فرزندش پيراهن پاره كند، بايد كفّاره قسم بپردازد. و كفّاره قسم، به ده مسكين طعام دادن يا آنان را لباس پوشاندن يا آزاد كردن يك بنده است. و در صورتى كه نتواند، بايد سه روز روزه بگيرد. [1]

کبود کردن صورت و بدن

آیت الله مکارم: جايز نيست انسان در مرگ كسى صورت و بدن خود را بخراشد، و به خود لطمه بزند، و پاره‏ كردن يقه در مرگ غير پدر و برادر نيز، جايز نيست. هرگاه مرد در مرگ زن يا فرزند، لباس خود را پاره كند يا زن در عزاى میت صورت خود را بخراشد بطورى كه خون بيايد، يا موى خود را بكند، بنابر احتياط واجب بايد مانند كفّاره قسم را بدهد، يعنى يك بنده آزاد كند، يا ده فقير راطعام دهد و يا آنها را بپوشاند، بلكه اگر خون هم نيايد به اين دستور عمل نمايد. [2]

آیت الله سیستانی: کفاره ندارد و توبه و استغفار کند. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: موارد مذکور، کفاره ندارد. [4]

آیت الله وحید: خراشيدن صورت و بدن و به خود لطمه زدن در مرگ كسى در صورتى كه ضرر معتنا بهى داشته باشد جايز نيست، هر چند در غير اين صورت هم احتياط واجب ترك آن است. بنابر احتياط واجب پاره كردن يقه در مرگ غير پدر و برادر جايز نيست ولى در مصيبت پدر و برادر مانعى ندارد. اگر زن در عزاى ميّت صورت خود را بخراشد و خونين كند، يا موى خود را بكند ـ بنابر احتياط مستحبّ ، ده فقير را طعام دهد و يا بپوشاند و همچنين است اگر مرد در مرگ زن يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره كند. [5]

آیت الله فاضل: اگر دختر در مرگ مادر صورت خود را بخراشد به طورى كه خون بيايد يا موى خود را بكند باید ده فقير را طعام دهد و يا آنها را بپوشاند و اگر نتواند بايد سه روز روزه بگيرد بلكه اگر خون هم نيايد بنابر احتياط واجب به اين دستور عمل نمايد. برای چاک دادن لباس یا کبود کردن صورت دختر اگر خراش بر نداشته باشد کفاره واجب نیست، لیکن اگر صورت را خراشیده باشد و موهای خودرا نیز کنده باشد برای هر کدام باید یک کفاره بدهید یعنی یا باید ده فقير را طعام دهد و يا آنها را بپوشاند و اگر نتواند بايد سه روز روزه بگيرد. [6]

پی نوشت:

[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: wl8e69mGQ4M

2.استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9510020020.

[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 563228.

[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 36724.

[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید.

[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502934.