سؤال : وظیفه فرزند در قبال نماز و روزه قضای پدر و مادری که نسبت به انجام وظایف شرعی خود بی توجه بوده اند، چیست؟
 پاسخ:

  طبق نظر اکثر فقها نماز و روزه قضای پدر بر پسر بزرگ تر واجب است؛ یعنی بر پسر بزرگ تر واجب است نماز و روزه های فوت شده پدر را بعد از مرگش یا خود انجام دهد یا کسی را اجیر کند. البته برخی از مراجع نماز و روزه پدر و مادر هر دو را واجب می دانند.
باید توجه داشت که برخی از فقها می فرمایند این تکلیف (وجوب قضای نماز و روزه پدر یا پدر و مادر) حتی اگر پدر و مادر از روی نافرمانی نماز و روزه خود را نخوانند، نیز متوجه پسر بزرگتر است،
 اما برخی دیگر می فرمایند در چنین صورتی واجب نیست یا بهتر است که پسر بزرگتر قضا نماید.
آيت‌الله‌ خامنه‌اى: اگر پدر و نيز بنا بر احتياط واجب مادر، روزه خود را به‌خاطر عذرى ـ غير از سفر ـ به‌جاى نياورده و با اين‌كه می ‏توانسته آن را قضا كند، قضا نيز نكرده است بر پسر بزرگتر آنان واجب است كه پس از مرگ آنان خودش يا به‌وسيله اجير، قضاى آن روزه را به‌جا بياورد. و اما آن‌چه به‌خاطر سفر به‌جا نياورده ‏اند واجب است حتى در صورتى كه فرصت و امكان قضا را هم نيافته ‏اند، آن را قضا كند.
روزه‌هايى را كه پدر و مادر عمداً به‌جا نياورده ‏اند بنا بر احتياط بايد به‌وسيله پسر بزرگتر ـ شخصاً يا با گرفتن اجير ـ قضا شود.
 آیت الله مکارم شیرازی:‌ بر پسر بزرگتر واجب است نمازها و روزه هایى که والدین بر اثر عذر شرعى ترک کرده و موفّق بر قضاى آن نشده اند را بجا آورد، و نسبت به غیر آن وظیفه اى ندارد. مگر اینکه وصیّتى کرده باشند که مطابق آن باید عمل کرد. هر چند در صورت امکان شایسته است فرزندان نسبت به آنچه بر آنها واجب نیست نیز اقدام کنند.

 آیت الله وحید خراسانی:‌ اگر پدر نمازهاى واجب خود را به جا نياورده باشد ، و مى توانسته است قضا كند ـ و بنابر احتياط ـ هر چند از روى نافرمانى ترك كرده باشد ، يا صحيح به جا نياورده باشد ، بر پسر بزرگترش واجب است كه بعد از مرگش به جا آورد ، يا براى او اجير بگيرد ، و قضاى نمازهاى مادر بر او واجب نيست هر چند احوط است.ـ   بعد از مرگ پدر ، پسر بزرگتر بايد قضاى روزه او را به تفصيلى كه در مسأله بالا گذشت به جا آورد.
آیت الله سیستانی:‌ اگر پدر نماز خود را بجا نیاورده باشد و می‌توانسته است قضا کند، چنانچه از روی نافرمانی ترک نکرده باشد، بر پسر بزرگ‌ترش ـ بنا بر احتیاط واجب ـ است که بعد از مرگش بجا آورد، یا برای او اجیر بگیرد. و قضای نمازهای مادر بر او واجب نیست، هرچند بهتر است.

منبع:

توضیح المسائل مراجع  مسئله  1390