رسول خدا صلی الله علیه و آله:

فَإِنَّ أَحَدَکُمْ إِذَا مَاتَ فَقَدْ قَامَتْ قِیَامَتُهُ یَرَى مَا لَهُ مِنْ خَیْرٍ أَوْ شَر

ارشاد القلوب(دیلمی) ج 1 ، ص 18

ف:فاء استیناف- محلی از اعراب ندارد     إنّ:حرف مشبه بالفعل- عامل

أحدَ: اسم - مفرد- مذکر- جامد- معرب- معرفه به اضافه / اسم إن و منصوب

کُم:ضمیر متصل مجروری- مفرد مذکر مخاطب / مضاف الیه محلا مجرور

إذا: حرف ظرفیه شرطیه          إذا مات:خبر إن محلا مرفوع 

مات: فعل ماضی- مفرد مذکر غایب- ثلاثی مجرد- معتل، اجوف واوی- لازم- مبنی- معلوم / فعل و فاعل هو مستتر، جمله شرط 

ف:حرف ربط- غیر عامل

قد: حرف تحقیق- غیر عامل

قامت: فعل ماضی- مفرد مونث غایب- ثلاثی مجرد- معتل، اجوف واوی- لازم- مبنی- معلوم / فعل

قیامت: اسم- مفرد- مونث- جامد- معرب- معرفه به اضافه / فاعل قامت

ه: ضمیر متصل مجروری/ مضاف الیه محلا مجرور 

فقد قامت قیامته: جواب شرط محلا مجزوم 

یری: فعل مضارع- مفرد مذکر غایب- ثلاثی مجرد- معتل، ناقص یایی- منقوص- متعدی- معلوم / فعل و فاعل هو مستتر

ما: اسم موصول - مبنی / مفعول به یری

ما له من خیر او من شر: مفعول به یری محلا منصوب 

له: جار و مجرور متعلق به هو مستتر

من: حرف جر- غیر عامل

خیر: اسم- مفرد- مذکر- مشتق: اسم تفضیل- معرب- نکره / مجرور به حرف جر

أو: حرف ربط- غیر عامل

شر:اسم- مفرد- مذکر- مشتق: اسم تفضیل- معرب- نکره / مجرور به حرف جر

 من خیر و من شر: متعلق به یری 

همانا هرگاه یکى از شما بمیرد، قیامتش برپا مى ‏شود و خوبى‏ ها و بدى ‏هاى خود را مى‏ بیند.