سوال: اگر مرد مستطیع باشد ولی به واسطه مهریه، استطاعت او از بین برود؛ آیا واجب است از زن اجازه بگیرد تا به طور موقت مهریه را ببخشد یا فرصت دهد و در صورت گرفتن مهلت آیا حج بر او واجب می شود؟

پاسخ:

امام خامنه ای: اجازه گرفتن واجب نیست. لکن اگر وقت ادا مهریه رسیده ولی زن راضی به تأخیر اداء باشد و شوهر مطمئن باشد که در وقت مطالبه، می تواند مهریه را اداء نماید، واجب است به حج برود و در غیر این صورت واجب نیست. (در فرض مهلت گرفتن) در صورتی واجب می شود که علاوه بر مهریه، مخارج حج را داشته باشد. [1]

آیت الله مکارم: در صورتی که معمولا (همان گونه که در عرف امروز معمول است) زنان آن را مطالبه نکنند جزء دیون قابل کسر محسوب نمی شود. [2]

آیت الله شبیری زنجانی: مهریه هم بدهی است و کسی که مخارج حج را دارد و بدهکار نیز هست، چنانچه هزینه کردن این پول در سفر حج باعث شود که نتواند بدهی خود را - در هنگام لزوم عرفی اداء - بپردازد یا پرداخت بدهی با مشقت شدید یا با وهن او همراه گردد، مستطیع نیست و الا مستطیع می باشد. در هر حال اگر بدهی خود را حتی در فرض نرفنن به حج نمی پردازد حج بر او واجب می گردد و کفایت از حجة الاسلام می کند. [3]

آیت الله وحید: اگر مالى دارد که کافى براى مخارج حجّ است و قرض هم بر عهده دارد و صرف آن مال در حجّ منافى با پرداخت قرض نباشد، واجب است حجّ را به جا آورد و اگر منافى باشد حجّ واجب نیست. و در آنچه ذکر شد، فرقى نیست بین آن که وقت پرداخت قرض رسیده باشد یا نه و همچنین بین آن که قبل از به دست آوردن آن مال، قرض گرفته باشد یا بعد از آن. پس اگر مهریه را پرداخت کند و استطاعت نداشته باشد مستطیع نیست ولی اگر پرداخت نکند و زن هم طلب نکند مستطیع است و باید حج برود. [4]

آیت الله فاضل: مهریه جزء دین است لیکن اگر زن مهریه اش را مطالبه نکند و مرد استطاعت مالی برای رفتن به حج را داشته باشد، واجب است حج برود، لیکن واجب نیست از زن خواهش کند که مهریه اش را مهلت بدهد یا ببخشد، و اگر زن مهریه را مطالبه کند و مرد قبل از واجب شدن حج مهریه او را بدهد رفتن به حج بر او واجب نیست. اما اگر مهریه را ندهد یا زن مطالبه نکند در صورتی که راه برای رفتن به حج باز باشد رفتن به حج با استطاعت مالی واجب می شود. [5]

پی نوشت:

[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: 606677. [2]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله مکارم، کد رهگیری: 9409140028. [3]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 24545. [4]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله وحید، شماره سوال: 13768. [5]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9403632.