یَا مَلْجَأَ کُلِّ مَطْرُودٍ

عید فطر در کنار عید قربان از مهم‌ترین اعیاد مسلمانان شمرده است و از جهت اهمیتی که دارد، آداب و اعمالی در کتب ادعیه برای شب و روز این عید بیان شده است.
عید فطر روز اول ماه شوال، پایان روزه‌گرفتن واجب در ماه رمضان و از مهم‌ترین اعیاد مسلمانان است. در روایات این روز برای کسانی که روزه آنها در ماه رمضان پذیرفته شده، روز عید و پاداش معرفی شده است. در این روز، روزه گرفتن حرام و پرداخت زکات فطره بر مسلمانان واجب است. در روایات، روز عید فطر روز جایزه‌های خدا، روز پاداش نیکوکاران و آمرزش گناهان معرفی شده است. از امیرالمؤمنین (ع) نقل شده عید فطر عید کسی است که خداوند، روزه او را پذیرفته و عبادتش را قبول کرده است. (نهج البلاغه، حکمت 428)

این روز مبارک در کنار عید قربان از مهم‌ترین اعیاد مسلمانان شمرده است و از جهت اهمیتی که دارد، آداب و اعمالی در کتب ادعیه برای شب و روز این عید بیان شده است که عمدۀ این آداب برگرفته از سیرۀ نبوی و سیرۀ عترت علیهم السلام است. در ادامه به اهمّ این آداب اشاره می‌شود.

شب عید فطر

یکی از شب‌های شریف است و در فضیلت و ثواب عبادت و احیای آن احادیث بسیاری وارد شده، از جمله در روایت آمده: آن شب کمتر از شب قدر نیست و برای آن چند عمل

ادامه »

از «مصباح» شیخ طوسی و غیر آن نقل شده: هرگاه نماز را سلام دادی دست‌ها را تا برابر گوش بالا بـبر و «سه مرتبه» تکبیر [اللّهُ أَکْبَرُ] گفته و سپس بگو:

لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ إِلٰهاً وَاحِداً وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ لَا نَعْبُدُ إِلّا إِيَّاهُ، مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ رَبُّنَا وَ رَبُّ آبائِنَا الْأَوَّلِينَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَأَعَزَّ جُنْدَهُ، وَهَزَمَ الْأَحْزَابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِى وَيُمِيتُ، وَيُمِيتُ وَيُحْيِى، وَهُوَ حَيٌّ لَايَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.معبودی جز خدا نیست، معبودی یگانه و ما تسلیم او هستیم، معبودی غیر از خدا نیست و جز او را نمی‌پرستیم، درحالی‌که طاعت خود را برای او خالص می‌نماییم هرچند برای مشرکان ناخوشایند باشد. معبودی جز خدا پروردگار ما و پروردگار پدران نخستین ما نیست، معبودی غیر از خدا نیست، یگانه و یگانه و یگانه است، به وعده‌اش وفا کرد، بنده‌اش را یاری داد، سپاهش را قدرت و عزت بخشید و به‌تنهایی لشکریان (کفر و شرک) را درهم شکست؛ پس فرمانروایی و ستایش تنها او را سزاست. زنده می‌کند و می‌میراند و می‌میراند و زنده می‌کند و اوست زنده‌ای که نمی‌میرد، خیر و نیکی تنها به دست اوست و او بر هر چیز تواناست.
 

ادامه »

أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ‏

شهادت مى ‏دهم که خدایى جز خدا که یگانه و بى ‏شریک است موجود نیست

وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّهُ سَیِّدُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ أَنَّهُ سَیِّدُ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِینَ‏

و شهادت مى ‏دهم که محمد (ص) بنده خدا و رسول اوست و محققا او سید خلق اولین و آخرین است و بى‏ شک او سید پیغمبران و رسولان الهى است

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ الْأَئِمَّةِ الطَّیِّبِینَ‏

ادامه »

روز 28 ماه صفر که برابر با رحلت جانسوز پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) است، به مانند بسیاری از روزهای مقدس در سال، اعمال مستحبی نظیر انجام غسل، روزه، دعا و خواندن دو رکعت نماز دارد که مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان جزئیات آن را بیان کرده است. در ادامه این مطلب اعمال 28 صفر گردآوری شده است.

آداب و اعمال ذکر شده در کتب دینی برای روز 28 صفر به شرح زیر میباشد:

ادامه »

زیارت اربعین

بيستم صفر؛ روز اربعين و به قول شیخین (شيخ مفيد و شيخ طوسى) روز رجوع حرم (خانواده) امام حسين عليه السّلام از شام به مدينه، و روز ورود جابر بن عبد اللّه انصارى به كربلا براى زيارت امام حسين عليه السّلام است، شيخ طوسى در كتاب تهذيب و مصباح از حضرت‏ حسن عسگرى عليه السّلام روايت كرده:نشانه‏‌هاى مؤمن پنج چيز است: پنجاه‏ و يك ركعت نماز گذاردن،كه مراد هفده‏ ركعت واجب، و سى ‏و چهار ركعت نافله[مستحب] در هر شب و روز است و زيارت اربعين، و انگشتر به دست راست‏ نمودن، و پيشانى را در سجده بر خاك نهادن، و بلند گفتن«بسم اللّه الرّحمن الرّحيم» كيفيت زيارت حضرت امام حسين عليه السّلام در روز اربعين به دو صورت رسيده:اول: زيارتى است كه شيخ در دو كتاب‏ تهذيب و مصباح از صفوان جمّال روايت كرده،كه صفوان گفت: مولايم امام صادق عليه السّلام درباره زيارت‏ اربعين به من گفت:هنگامى‏‌كه قسمت قابل توجهى از روز برآمده،بخوان:
السَّلامُ عَلَى وَلِيِّ اللَّهِ وَ حَبِيبِهِ السَّلامُ عَلَى خَلِيلِ اللَّهِ وَ نَجِيبِهِ

ادامه »

در مجموع کتابهای مفاتیح الجنان، اقبال الاعمال و زادالمعاد آداب و اعمال زیر برای روز اربعین حسینی ذکر شده است:

1. زیارت اربعین

بيستم صفر؛ روز اربعين و به قول شیخین (شيخ مفيد و شيخ طوسى) روز رجوع حرم (خانواده) امام حسين عليه السّلام از شام به مدينه، و روز ورود جابر بن عبد اللّه انصارى به كربلا براى زيارت امام حسين عليه السّلام است، شيخ طوسى در كتاب تهذيب و مصباح از حضرت‏ حسن عسگرى عليه السّلام روايت كرده: نشانه‏‌هاى مؤمن پنج چيز است:

پنجاه‏ و يك ركعت نماز گذاردن (مراد هفده‏ ركعت واجب، و سى ‏و چهار ركعت نافله[مستحب] در هر شب و روز است) و زيارت اربعين، و انگشتر به دست راست‏ نمودن، و پيشانى را در سجده بر خاك نهادن، و بلند گفتن«بسم اللّه الرّحمن الرّحيم»

كيفيت زيارت حضرت امام حسين عليه السّلام در روز اربعين به دو صورت رسيده:اول: زيارتى است كه شيخ در دو كتاب‏ تهذيب و مصباح از صفوان جمّال روايت كرده،كه صفوان گفت: مولايم امام صادق عليه السّلام درباره زيارت‏ اربعين به من گفت:هنگامى‏‌كه قسمت قابل توجهى از روز برآمده، این زیارت را بخوان.. 

السَّلامُ عَلَى وَلِیِّ اللَّهِ وَ حَبِیبِهِ…. 

2. زیارت وداع اربعین

سيد بن طاووس رحمه اللّه گفته است كه من براى زيارت اربعین وداعى يافته‌ام كه مخصوص است به اين زيارت. بايد كه بايستى پيش روى ضريح و بگويى:

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ…

3. «غسل اربعین و توبه»

4. بعد از نماز صبح 100 مرتبه (لاحول ولا قوة الا بالله العلی العظیم)

5. 70 مرتبه تسبیحات اربعه

6. بعد از نماز ظهر سوره والعصر و سپس 70 مرتبه استغفار

7. غروب اربعین 40 مرتبه لا اله الا الله

8. بعد از نماز عشاء سوره یاسین هدیه به سیدالشهدا حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام

وسائل الشیعه‌ ج ۱۰، ص ۳۷۳

امام صادق علیه‌السلام به سُدیر فرمود: آیا زیاد به زیارت حسین علیه‌السلام می‌روی؟سدیر گفت: آقاجان راهم دور است، نمی‌توانم.
امام فرمود: در‌منزلت غسل کن، به بام خانه برو، به سوی قبر حسین علیه‌السلام اشاره کن و به او سلام بده، برایت زیارتش نوشته می‌شود.
وسایل الشیعه جلد ۱۴ صفحه ۵۷۸

زیارت وداع اربعین
سید بن طاووس رحمه اللّه گفته است که من براى زیارت اربعین وداعى یافته‌ام که مخصوص است به این زیارت. باید که بایستى پیش روى ضریح و بگویى:

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَى وَصِیِّ رَسُولِ اللَّهِ.

ادامه »

متن
«اللهمّ صلّ عَلی الأمین المؤتمن موسی بن جعفر البر الوفیّ الطّاهر الزَّکی النور المنیر المُجتهِد المُحتسب الصّابِر عَلی الأذی فیکَ؛ اللّهمُ و کما بلّغ عن آبائه ما استودعَ من أمرک و نهیک و حَمل علی المَحَجّة و کابَدَ اهل العزة و الشدة فیما کان یلقی من جهال قومه رب فصل علیه افضل و اکمل ما صلیت علی احد ممن اطاعک و نصح لعبادک انک غفور رحیم؛
ترجمه
پروردگارا درود فرست بر امام امین (اسرار حق) و معتمد خلق (به راستی و درستی) حضرت موسی بن جعفر که نیکوکار و وفادار و پاک و مهذب است. نور علمش مبین احکام الهی، آن کسی که همه عمر با کمال کوشش و اجتهاد بر آزار امت در راه رضای تو صبور و شکیبا بود.‌ای خدا چنانکه از پدران آن امام آنچه نزد او ودیعه بود از امر و نهی دین تو همه را به خلق رسانید و بار فرمان الهی را به راه شرع و طریق مستقیم برد و با اهل غرور و سخت گیران (خلفای جور) و در آنچه از جهال قومش می‌کشید مقاومت کرد و رنج برد پس از خدا تو بر آن بزرگوار درودی فرست بهتر و کاملتر از هر درود و رحمت که بر احدی از بندگان مطیع خود و ناصحان بندگانت فرستی که البته تو خدای آمرزنده گناه خلق و مهربان در حق بندگانی.»

مستحب است دعای ندبه را در چهار عید یعنی: «فطر و قربان و غدیر و روز جمعه» بخوانند و دعا این است:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ سَيِّدِنا مُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ تَسْلِيماً . اللّٰهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَىٰ مَا جَرىٰ بِهِ قَضاؤُكَ فِي أَوْلِيائِكَ الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَدِينِكَ ، إِذِ اخْتَرْتَ لَهُمْ جَزِيلَ مَا عِنْدَكَ مِنَ النَّعِيمِ الْمُقِيمِ الَّذِي لَازَوالَ لَهُ وَلَا اضْمِحْلالَ ، بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَيْهِمُ الزُّهْدَ فِي دَرَجاتِ هٰذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ وَزُخْرُفِها وَزِبْرِجِها ، فَشَرَطُوا لَكَ ذٰلِكَ ، وَعَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفاءَ بِهِ ، فَقَبِلْتَهُمْ وَقَرَّبْتَهُمْ وَقَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَالثَّناءَ الْجَلِيَّ ، وَأَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلائِكَتَكَ ، وَكَرَّمْتَهُمْ بِوَحْيِكَ ، وَ رَفَدْتَهُمْ بِعِلْمِكَ؛
ستایش خاص خدا، پروردگار جهانیان است و درود و سلام خدا، سلامی کامل، بر سرور ما محمد، پیامبرش و اهل‌بیت او. خدایا تو را ستایش، بر آنچه به آن جاری شد قضای تو درباره اولیایت، آنان ‌که تنها برای خود و دینت برگزیدی، آنگاه که برای ایشان اختیار کردی، فراوانی نعمت پابرجایی که نزد توست، نعمتی که تباهی و نابودی ندارد، پس از آنکه بی‌میل بودن نسبت به رتبه‌های این دنیای فرومایه و زیب و زیورش را با آنان شرط نمودی، آنان هم آن شرط را از تو پذیرفتند و تو هم وفا نمودن به آن را از جانب آنان دانستی، پس قبولشان کردی و مقرّب درگاهشان نمودی و برای آنان یاد والا و ثنای روشن پیش آوردی و فرشتگانت را بر آن‌ها فرو فرستادی و به وحی‌ات اکرامشان فرمودی و به دانشت به آنان عطا کردی؛

ادامه »

عید غدیر به عنوان مهم‌ترین عید مسلمانان به ویژه شیعیان است؛ دلیل این امر انتصاب امیرالمؤمنین علیه‌السلام به عنوان خلیفةاللهی از سوی خداوند و ابلاغ پیامبر گرامی اسلام(ص) به استناد آیه بلاغ است؛ آنجا که خداوند فرمود: «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ؛ اى پیامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ کن؛ و اگر نکنى رسالتش را به انجام نرسانده‌ای.»

به همین مناسبت اعمال مربوط به شب و روز عید غدیر را بر اساس کتاب مفاتیح الجنان آورده ایم

شب هیجدهم [ماه ذی‌الحجه]، شب عید غدیر و شب بسیار با شرافتی است، سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» دوازده رکعت نماز با یک سلام به کیفیتی مخصوص برای این شب همراه با دعاهایی روایت کرده است.

روز هیجدهم، روز عید غدیر و عید اللّٰه الأکبر و عید آل محمّد علیهم‌السلام و عظیم‌ترین عید است و حق‌تعالی هیچ پیامبری را مبعوث نفرموده جز آنکه این روز را عید کرده و حرمت آن را دانسته، نام این روز در آسمان روز «عهد معهود» و در زمین روز «میثاق مأخوذ» و «جمع مشهود» است.

اعمال این روز شریف چندچیز است:

ادامه »